دانلود پایان نامه كارشناسی رشته مدیریت صنعتی

بهبود فرآیند تحلیل سلسله مراتبی

 
 
چكیده 
از آنجا كه اتخاذ تصمیم صحیح و به موقع  می تواند تاثیر به سزایی در زندگی شخصی و اجتماعی انسانها داشته باشد ضرورت وجود یك تكنیك قوی كه بتواند انسان را در این زمینه یاری كند كاملا محسوس می باشد. یكی از كار آمد ترین این تكنیك ها فرایند تحلیل سلسله مراتبی (Analytical hierarchy process ) است كه برای اولین بار توسط توماس ال ساعتی در دهه ی 1970 مطرح شد. این تكنیك بر اساس مقایسه های زوجی بنا نهاده شده و امكان بررسی سناریو های مختلف را به مدیران می دهد. 
 
این فرایند با توجه به ماهیت ساده و در عین حال جامعی كه دارد مورد استقبال مدیران و كاربران مختلف قرار گرفته است، لذا در این پایان نامه سعی شده است تا با نگرشی متفاوت در مقایسه ی دو به دوی معیار ها و زیر معیار ها در این فرایند نتایج حاصل از این روش به واقعیت موجود نزدیك تر شود. بر همین اساس با توجه به اینكه هر معیار یا زیر معیاری در این فرایند در سطوح مختلف دارای مطلوبیت متفاوتی می باشد پس بهتر است با توجه به مطلوبیت معیار ها در هر سطح آنها را دو به دو با هم مقایسه كرد.جهت آزمایش نتایج حاصل از این كار پژوهشی تكنیك حاصله به صورت حل یك مسئله پیاده گردیده كه در این پایان نامه موجود می باشد. 
 
 
کلمات کلیدی:

تکنیکهای تصمیم گیری

فرآیند تحلیل سلسله مراتبی

سیستم های تصمیم گیری با معیارهای چند گانه

 
 
مقدمه :
دنیای اطراف ما مملو از مسائل چند معیاره است و انسانها همیشه مجبور به تصمیم گیری در این زمینه ها هستند. بطور مثال هنگام انتخاب شغل معیار های مختلفی مانند در امد، موقعیت اجتماعی، خلاقیت و ابتكار و... مطرح می باشند كه فرد تصمیم گیرنده گزینه های مختلف را باید بر طبق این معیار ها بسنجد. در تصمیم گیری های كلان مانند تنظیم بودجه ی سالانه ی كشور نیز متخصصین اهداف مختلفی مانند امنیت، اموزش توسعه ی صنعتی و... را تعقیب نموده و مایلند كه این اهداف را بهینه نمایند.
 
در زندگی روز مره مثالهای فراوانی از تصمیم گیری با معیار های چند گانه وجود دارد. در بعضی موارد نتیجه تصمیم گیری به حدی مهم است كه بروز خطا ممكن است ضرر های جبران ناپذیری را بر ما تحمیل كند از این رو لازم است كه تكنیك یا تكنیك های مناسبی برای انتخاب بهینه و تصمیم گیری صحیح طراحی شود تا تصمیم گیرنده بتواند به بهترین انتخاب ممكن نزدیك تر شود.روش AHP كه بر اساس تحلیل مغز انسان برای مسائل پیچیده و فازی می باشد توسط محققی بنام«توماس ال ساعتی » در دهه ی 1970 پیشنهاد گردیده است.
 
فرایند تحلیل سلسله مراتبی یكی از جامع ترین سیستم های طراحی شده برای تصمیم گیری با معیار های چند گانه است زیرا این تكنیك امكان فرموله كردن مسئله را به صورت سلسله مراتبی فراهم می كند و همچنین امكان در نظر گرفتن معیار های مختلف كمی و كیفی را در مسئله دارد این فرایند گزینه های مختلف را در تصمیم گیری دخالت داده و امكان تحلیل حساسیت روی معیار ها و زیر معیار ها را دارد، علاوه بر این بر مبنای مقایسه ی زوجی بنا نهاده شده كه قضاوت و محاسبات را تسهیل می نماید، همچنین میزان سازگاری و نا سازگاری تصمیم را نشان می دهد كه از مزایای ممتاز این تكنیك در تصمیم گیری چند معیاره می باشد. 
 
نوع مقایسه زوجی ما بین معیارها و زیر معیارها به صورت خطی بوده و به عنوان مثال اگر ترجیح عنصر A بر عنصرB  همواره برابر n باشد ترجیح عنصر B بر عنصر A همواره برابر 1/n خواهد بود در حالیكه در سطوح مختلف از عنصر A  مطلوبیت عنصر B  دستخوش تغییر است و در این تحقیق سعی شده كه بر اساس تئوری مطلوبیت كه یكی از پر كاربرد ترین تئوری ها در علم اقتصاد خرد میباشد مقایسه ای دقیق تر ما بین معیار ها و زیر معیار ها انجام پذیرد و وزن نسبی هر یك از معیارها با استفاده از تابع مطلوبیت بین هر دو معیار بدست می آید.     
 
 
 
 
فهرست مطالب
چكیده 1
مقدمه : 2
فصل اول كلیات 4
1-1) موضوع تحقیق : 5
1-2) بیان و تعریف موضوع : 5
1-3) اهداف تحقیق : 6
1-4) فرض تحقیق 6
1-5) قلمرو علمی تحقیق 6
1-5-1) قلمرو مكانی : 7
1-6) متدولوژی تحقیق : 7
1-6-1) روش تحقیق: 7
1-6-2) روش گردآوری اطلاعات: 8
1-7) محدودیت های تحقیق : 8
 
فصل دوم مروری بر ادبیات تحقیق 9
پیشگفتار: 10
2-1) كلیات 11

2-1-1) اصول فرایند تحلیل سلسله مراتبی 11

2-1-2) مزایای فرایند تحلیل سلسله مراتبی 12

2-2) گام های فرایند تحلیل سلسله مراتبی 13

2-2-1) ساختن سلسله مراتبی 14

2-2-1-1 ) انواع سلسله مراتبی ها 15

2-2-1-2) روش ساختن یك سلسله مراتبی 16

2-2-2) محاسبه وزن در فرایند تحلیل سلسله مراتبی 16

2-2-2-1) روش های محاسبه وزن نسبی 17
2-2-2-1-1) روش حداقل مربعات 17
2-2-2-1-2) روش حداقل مربعات لگاریتمی 19
2-2-2-1-3) روش بردار ویژه 20
2-2-2-1-4) روش های تقریبی 20
2-2-2-2) محاسبه وزن نهایی : 21
2-2-3) محاسبه نرخ ناسازگاری 21
2-2-3-1) ماتریس سازگار 22
2-2-3-2) ماتریس ناسازگار 22
2-2-3-3) الگوریتم محاسبه نرخ ناسازگاری یك ماتریس 24
2-2-3-4)الگوریتم محاسبه نرخ ناسازگاری یك سلسله مراتبی 24

2-4) سیستمهای غیر خطی یا شبکه ها 25

2-5) تئوری مطلوبیت 26

2-5-1) مفهوم مطلوبیت و رابطه اش با ارزش کالاها و خدمات 26

2-5-2) نظریه کاردینالی مطلوبیت 26
2-5-3) نظریه اردینالی مطلوبیت 27
2-5-4) مطلوبیت کل و مطلوبیت نهایی 27
2-5-5) نرخ نهایی جانشینی 30
2-5-6) رابطه بین نرخ نهایی جانشینی با مطلوبیت نهایی 31
2-6) بررسی سوابق گذشته 32
 
فصل سوم:تجزیه و تحلیل یافته ها
3-1) تجزیه و تحلیل فرایند سلسله مراتبی 39
3-1) تجزیه و تحلیل فرایند سلسله مراتبی 40
 
فصل چهارم:نتیجه گیری و پیشنهادات
4-1) نتیجه گیری 56
4-2) پیشنهادات 56
فهرست منابع: 58
1-1- تصمیم‌گیری چیست 59
1-1- تصمیم‌گیری چیست 60
1-1-1- مقدمه و كلیات 60

1-1-2- تعریف تصمیم گیری و مراحل آن 60

1-1-3- ویژگیهای یک تصمیم خوب 63

1-1-4- انواع تقسیمات در تصمیم گیری 63

1-1-4-1- تصمیم های برنامه ریزی شده و نشده 64
1-1-4-2- تصمیمات فردی و گروهی 67
1-1-4-2-1- تصمیمات فردی 67
1-1-4-2-2- تصمیم گیری گروهی 69

1-1-5- مدلهای کلان تصمیم گیری 75

1-1-5-1- مدل راضی کننده 76
1-1-5-2- مدل علاقه ضمنی 79
1-1-5-2- مدل علاقه ضمنی 80
1-1-5-3- مدل حداکثر بهره گیری (بهینه سازی) 82

1-1-6- محیطهای کلان تصمیم گیری 86

1-1-6-1- قطعی و معین 86
1-1-6-2- تحت ریسک 87
1-1-6-3- عدم قطعیت 87
1-2- تعریف MCDM و مفاهیم اولیه آن 87

1-2-1- تعریف تصمیم گیری چند معیاره 87

1-2-2- تعاریف و مفاهیم اولیه 89
1-2-2-1- هدف بصورت یک تابع (Objective) 89
1-2-2-2- راه حل بهینه (Optimal Solution) 89
1-2-2-3- آلترناتیو 90
1-2-2-4- معیار 90
1-2-2-6- راه حل برتر (Preferred Solution) 90
1-2-2-7- راه حل رضایت بخش (Satisfying Solution) 90
1-2-2-8- راهحل موثر (غیرمسلط) 90

1-2-3- مراحل آمادهسازی ماتریس تصمیمگیری 91

1-2-3-1- تبدیل معیارهای کیفی به کمی 91
1-2-3-1-1- خطکش مقیاس 91
1-2-3-1-2- منطق فازی (Fuzzy Logic) 92
1-2-3-2- نرمالیزه کردن 92
1-2-3-2-1- نرمالیزه کردن برداری 93
1-2-3-2-2- نرمالیزه کردن خطی 93
1-2-3-2-3- روش سوم نرمالیزه کردن 93
1-2-3-3- وزندهی 94
1-2-3-3-1- روش آنتروپی 94
1-2-3-3-2- روش مقایسات زوجی 95

1-3- انواع تکنیکهای MCDM 95

1-3-1-1- روش Dominance 96
1-3-1-2- روش Maximin 96
1-3-1-3- روش Maximax 96
1-3-1-4- روش Conjunctive 96
1-3-1-5- روش Disjunctive 97
1-3-1-6- روش Lexicography 97
1-3-1-7- روش حذفی 98
1-3-2- تکنیک های تعاملی 98
1-3-2-1- روش مجموع ساده وزین (SAW) 98
1-3-2-2- روش TOPSIS 99
1-3-2-3- روش ELECTRE 99
1-3-2-4- روش AHP 100
1-3-2-5- روش DEMATEL 100
1-3-2-6- روش NAIADE 101
1-3-3- تکنیکهای پیشرفته تعاملی 102
1-3-3-1- روش EVAMIX 102
1-3-3-2- روش MAVT 102
1-3-3-3- روش UTA 102
1-3-3-4- روش MAUT 103
1-3-3-5- روش SMART 103
1-3-3-6- روش ORESTE 103
1-3-3-7- روش PROMETHEE 103
1-3-3-8- روش REGIME 104
1-3-3-9- روش PAMSSEM 104
1-3-4- مقایسه تکنیکهای MCDM 104