پایان نامه کارشناسی ارشد رشته توانبخشی با عنوان

بررسی پایایی نسخه فارسی تست های بارتل و برگ در بیماران مولتیپل اسكلروز مراجعه كننده به کلینیکهای توانبخشی شهر تهران

 
چکیده:
بیماری مالتیپل اسکلروز (MS) یک بیماری اتوایمیون با درمان نامشخص و از نظر پاتوژنز کاملاً ناشناخته است وشایعترین بیماری تخریب میلین در سیستم اعصاب مرکزی می باشد.برای تمامی بیماران وعلی الخصوص بیماران MS، استقلال در فعالیتهای روزمره زندگی (ADL)با ارزش ترین موضوع می باشدوتمامی درمانهای توانبخشی وقتی نتیجه بخش خواهد بود که بیمار بتواند از تواناییهای بدست آمده در طی درمان خود برای انجام فعالیت های روزمره زندگی به نحوه مطلوبی استفاده کند واستقلال یابد. از طرفی اهمیت نقش تعادل در محدوده های اجرایی بدیهی است وبسیاری از فعالیتهای روزمره زندگی در وضعیتهای خاصی از تعادل فرد اجرا می شوند. با توجه به میزان شیوع بیماری MS ونیز اهمیت دو علامت بالینی مهم، اختلال در تعادل و ADLاین گروه بیماران واز طرفی ضرورت وجود یک ابزار وتست کلینیکی پایا جهت تشخیص وپیگیری روند درمان بیماری بر آن شدیم که پایایی نسخه فارسی دو تست معتبر برگ وبارتل را مورد تحقیق وبررسی قرار دهیم.
 
روش بررسی: تعداد 50بیمار بزرگسال مبتلا بهMSدر رده سنی 25سال به بالا که مراجعه کننده به مراکز توانبخشی(کلینیک های کار درمانی،فیزیوتراپی)،بیمارستان های تابعه دانشگاه های علوم پزشکی ایران و انجمن MSایران در این پژوهش شرکت داشتند.در ادامه ارزیابی اختالالات تعادلی وفعالیت های روزمره زندگی بیماران با حضور همزمان دوکارشناس ارشد کاردرمانی که هردو از تجربه کاری مناسب برخوردار بودند بوسیله مقیاس برگ وبارتل طی دو مرتبه وبه فاصله زمانی یک هفته انجام شد.یافته ها: بررسی همخوانی درونی آیتم های خرده مقیاس ها وکل تست برگ با محاسبه ضریب آلفای کرون باخ انجام شدکه همگی بالاتر از8/0ودر سطح بسیار مطلوب گزارش شدند ودر نتیجه مشخص شد که در مقایسه گروهی آیتم های مذکور برای سنجش تعادل مناسب هستند. از طرفی میزان همخوانی درونی در سطح آیتم های خرده مقیاسها وکل تست بارتل همگی پائین‌تر از 7/0 می باشند بنابراین همخوانی درونی آنها از سطح قابل قبولی برخوردار نیست. 
 
بررسی تکرار پذیری نسبی ومطلق خرده مقیاسها وکل تست برگ در دفعات آزمون با محاسبه ICCوSEMبرای آنها انجام شد و مقادیر ICC برای تست برگ وبارتل برابر وبالاتر از 8/0 محاسبه شد که از سطح مطلوبی برخوردار است. از طرفی مقادیر SEM با %96 اطمینان بالاتر از 10 درصد حداکثر نمره گزارش شد که در مجموع خطای استاندارد مناسبی را برای این دو تست ارزیابی نمی کند.همچنین تکرار پذیری بین آزمونگران با محاسبه مقادیر ضریب Kappa برای تست های بارتل وبرگ ارزیابی شد و این مقادیر بین 7/0تا1   محاسبه شد وتوافق بین آزمون گران را درسطح مطلوبی گزارش می کند.نتیجه گیری: در پایان می توان اینگونه اظهار داشت كه نسخه فارسی مقیاس برگ را می توان بر روی بیماران MS با سطح ناتوانی عملکردی 5/3تا6 با قابلیت اعتماد پذیری ودرصد اطمینان بالا در زمینه های کلینیکی وپژوهشی استفاده نمودولی استفاده از نسخه فارسی تست بارتل دراین بیماران نیازمند تحقیقات بیشتری در این زمینه می باشد.
 
 
 
واژگان کلیدی:

Barthel Index

Multiple Sclerosis 

Berg Balance Scale

Test-retest Inter-rater Reliability

 
 
 

معرفی موضوع بیماری مالتیپل اسكلروز  (MS):

بیماری مالتیپل اسكلروز  (MS) یك بیماری اتوایمیون با درمان نامشخص و از نظر پاتوژنز كاملاً ناشناخته است (1). بیماری MS در سنین 20 تا 40 سالگی شروع می شود و خانمها را بیشتر گرفتار می كند و شایعترین بیماری تخریب میلین در سیستم اعصاب مركزی می باشد. شیوع این بیماری در حال افزایش است و سومین علت معلولیت جسمی در جهان است (2). طبق بررسی كه توسط lutton JD. و همكارانش بر روی بیماری MS انجام گرفت مشخص شد كه این بیماری در حدود 350 هزار نفر با سنین 15 تا 45 سال را در آمریكا با ناتوانی سیستم عصبی مواجه كرده است. این بیماری معمولاً یك بیماری تك گیر  بوده و به انواع مختلفی از نظر درجه پیشرفت تقسیم می‌شود (3). 70 درصد افراد مبتلا از نوع عود – بهبود  می باشند. نوع پیشرونده اولیه كمتر شایع است و منجر به ناتوانی شدیدتر می گردد (4). 
 
 این بیماری با تغییرات التهابی و تخریب كننده فیبرهای میلین دار سیستم عصبی (مغز و طناب نخاعی) مشخص می گردد (5). در این بیماری غیر‌قابل پیش بینی كه سیستم اعصاب مركزی را درگیر می كند، تخریب در آكسون سیستم عصبی حسی – حركتی ایجاد می شود كه در نهایت در ارتباط الكتریكی بین نورونها سیستم اعصاب مركزی ایجاد اشكال می كند و حتی مرگ نیز اتفاق می افتد. بنابراین افرادی كه به این بیماری مبتلا هستند با نشانه ها، ضایعات و محدودیتهای عملكردی مختلفی روبرو می شوند (6). علائم این بیماری ترمور، فلجی، ‌اختلال در گفتار و دید می باشد (3).
 
اكنون محققان به این نتیجه رسیده اند كه بیماری MS در بیشتر زمانها و در اغلب افراد مبتلا بصورت فعال می باشد. به علت ایجاد اختلالات متعدد و تخریب میلین در سیستم اعصاب مركزی افرادی كه به این بیماری مبتلا هستند، در تعادل، هماهنگی، قدرت، حس، بینایی، حركت از یك وضعیت به وضعیت دیگر، باقی ماندن در حالت ایستادن و انجام فعالیت های عملكردی  مانند راه رفتن ، چرخیدن  دچار مشكل هستند و در نتیجه در انجام فعالیت های روزمره زندگی نیز اختلالات متعدد دارند (7). علائم بالینی ناشی از بیماری MS در افراد مختلف متفاوت است و ممكن است توانایی فرد را در انجام فعالیت روزمره زندگی كاهش داده و باعث وابستگی آنها شود. مطالعاتی كه در آمریكا روی فعالیت های روزمره زندگی این بیماران براساس مقیاس Incapacity Status Scale صورت گرفته، نشان می دهد كه این گروه بیماران 84-68% در حمام كردن، 76-72% در عملكرد كنترل ادرار، 97-83% در کنترل مدفوع، 88-74% در لباس پوشیدن، 95-91% در غذا خوردن، 92-84% در آرایش كردن و 89-82% در جابجایی  وابسته می‌باشند(8).
 
 
 
 
فهرست مطالب
 
فصل اول 2
طرح پژوهش 2
1-1) معرفی موضوع پایان نامه، اهمیت موضوع: 3
2-1) اهداف بررسی: 11
1-2-1) هدف کلی: 11
2-2-1) اهداف ویزه: 11
3-1) فرضیات و سوالات مهم پژوهش: 12
4-1)تعریف مفاهیم و متغیر ها: 12
 
فصل دوم 20
مباحث نظری و پیشینه پژوهش 20
بخش اول: مباحث نظری 21
1-2) مولتیپل اسکلروز 21
2-2) همه گیر شناسی 22
3-2)علت شناسی : 26
4-2)  علایم و نشانهها: 27
5-2) سیر کلینیکی و پیش آگهی: 29
6-2) فعالیتهای روزمره زندگی: 21
7-2) معیارهای ارزیابی فعالیت های روزمره زندگی: 28
8-2) تعادل: 36
9-2) ارزیابی تعادل: 37
10-2) معیارهای كلینیكی ارزیابی تعادل: 39
بخش دوم: 43
مروری بر پیشینه تحقیق 43
 
فصل سوم 65
روش پژوهش 65
2-3) روش مطالعه 65
3-3) متغیرهای اصلی و مفاهیم پژوهش 66
1-3-3) متغیرهای وابسته 66
2-3-3) متغیرهای زمینه 66
4-3) جامعه مورد پژوهش 68
2-4-3) روش نمونه گیری: 70
5-3) ابزار پژوهش: 72
6-3) روش جمع آوری اطلاعات: 75
7-3) روش انجام كار: 76
8-3) روش های آماری مورد استفاده: 79
9-3)انتظار کاربردی از نتایج پژوهش: 81
10-3) رعایت نکات اخلاقی: 82
 
فصل چهارم 84
اطلاعات و آمار موجود 84
1-4) مقدمه: 85
2-4) آمار توصیفی 85
1-2-4) مشخصات توصیفی متغیرهای کیفی : 85
2-2-4 ) مشخصات توصیفی متغیرهای کمی : 86
3-2-4) مشخصات توصیفی نسخه فارسی تست بارتل و برگ 87
3-4) آمار تحلیلی 88
هدف ویژه شماره 1: بررسی میزان همخوانی درونی در سطح آیتم‌های هر خرده مقیاس نسخه فارسی تستهای بارتل و برگ در بیماران 88
1-3-4 ) میزان همخوانی درونی در سطح آیتم های هر خرده مقیاس نسخه فارسی تست برگ در بیماران MS 88
1-1-3-4 ) میزان همخوانی درونی در سطح آیتم های خرده مقیاس استاتیک نسخه فارسی تست برگ: 88
2-1-3-4) میزان همخوانی درونی در سطح آیتم های خرده مقیاس دینامیک نسخه‌های فارسی تست برگ 91
2-3-4) میزان همخوانی درونی در سطح آیتمهای هر خرده مقیاس نسخه فارسی تست بارتل در بیماران MS 93
1-2-3-4) میزان همخوانی درونی درسطح آیتم های خرده مقیاس تحرک نسخه فارسی تست بارتل 93
2-2-3-4) میزان همخوانی درونی درسطح آیتم های خرده مقیاس مراقبت از خود نسخه فارسی تست بارتل 94
هدف ویژه شماره 2: بررسی همخوانی درونی نمرات نسخه فارسی تستهای بارتل و برگ در بیماران MS 96
3-3-4) بررسی همخوانی درونی نمرات نسخه فارسی تست برگ در بیماران MS 96
4-3-4) بررسی همخوانی درونی نمرات نسخه فارسی تست بارتل دربیماران MS 98
هدف ویژه شماره  3: بررسی تكرارپذیری مطلق و نسبی نمرات نسخه فارسی تستهای بارتل و برگ در دفعات سنجش در بیماران MS 100
5-3-4) بررسی تکرار پذیری مطلق و نسبی نمرات نسخه فارسی تست برگ در دفعات سنجش در بیماران MS 100
6-3-4) بررسی تکرارپذیری مطلق و نسبی نمرات نسخه فارسی تست بارتل در دفعات سنجش در بیماران MS 103
هدف ویژه 4: بررسی تكرارپذیری بین آزمونگر نمرات نسخه فارسی تستهای بارتل و برگ در بیماران MS 105
6-3-4) بررسی تکرار پذیری بین آزمونگر نمرات نسخه فارسی تست برگ در بیماران MS 105
7-3-4) بررسی تکرار پذیری بین آزمونگران نمرات نسخه فارسی تست بارتل در بیماران MS 106
 
فصل پنجم: 83
1-5) مقدمه: 110
2-5 ) بحث و بررسی 111
1-2-5) بحث و بررسی پیرامون نتایج کسب شده مربوط به نسخه فارسی مقیاس برگ : 111
2-5) بحث و بررسی پیرامون نتایج کسب شده مربوط به نسخه فارسی مقیاس بارتل: 119
3-5) نتیجه گیری کلی: 124
4-5) پیشنهادات: 125
5-5) محدودیت ها: 145
منابع 150